Stichting MerelvanGroningen Foundation
Inleiding
Op 11 maart 2020 is de Stichting MerelvanGroningen Foundation opgericht. De Stichting is een initiatief van Merel van Groningen en Jannet Doeleman. Zij hebben voorafgaand aan de oprichting van de Stichting voor ex-slachtoffers van seksueel- en huiselijk geweld en (ex) prostituees een opleiding tot ervaringscoaches ontwikkeld.
De Foundation is opgericht om de opleiding verder vorm en inhoud te geven. Ex-slachtoffers worden opgeleid tot ervaringscoaches die ingezet kunnen worden bij voorlichtingswerk en begeleiding van professionals binnen zorg en onderwijs en bij het begeleiden van slachtoffers van seksueel/huiselijk geweld in samenwerking met professionals, gezin van herkomst en netwerk.
Deze aanpak is onderscheidend, vernieuwend en onmisbaar bij hulp en steun aan deze doelgroep. Het is voor het eerst in Nederland dat onder supervisie van een (erkende) ervaringsdeskundige – in samenwerking met andere experts en relevante partijen – andere ex-slachtoffers tot ervaringscoaches worden opgeleid en ingezet worden in de praktijk van preventie en begeleiding van slachtoffers. En waarbij gebruik gemaakt wordt van bewezen kennis en inzichten uit wetenschap en de praktijk.
Bestuur
Het bestuur bestaat uit Kees Bakker, voorzitter; Frouke Sondeijker, secretaris en penningmeester (gedeelde verantwoordelijkheid) en Bernette Venema, bestuurslid (portefeuille communicatie). Het bestuur biedt een actieve bijdrage in het aanvragen van fondsen, PR en communicatie, netwerk etc.
Financiering
Veel tijd en energie is gaan zitten in het verwerven van financiële middelen. Uiteindelijk is het gelukt in 2020 te starten met een 1e tranche opleiding dankzij donaties en een subsidie van de Stichting Steunfonds Pro Juventute Nederland. Door deze bijdragen konden wij het jaar financieel positief afsluiten (zie jaarrekening), waarbij moet worden opgemerkt dat betalingen aan Merel van Groningen en Jannet Doeleman nog in 2021 moeten plaatsvinden.
Organisatie
De opleiding hebben we ondanks de corona live kunnen uitvoeren. De module begeleiding hebben we
uitgebreid omdat de stages vertraging opliepen door de Covid-pandemie. Bovendien bleek de behoefte van
het oefenen met rollenspellen functioneel om vaardigheden van ervaringscoaches om in gesprek te zijn
met slachtoffers te oefenen. Deze extra bijeenkomsten hebben online plaats gevonden.
Ook is door de coronamaatregelen de officiële lanceringsbijeenkomst van de Stichting uitgesteld. Deze
staat gepland voor oktober 2021.
Voor stageopdrachten moet er per vraag een overeenkomst worden afgesloten waarin inhoud,
financiering, verzekering etc. vastgelegd dienen te worden. Dit heeft ons naast acquisitie voor de stage
opdrachten veel tijd gekost.
Opleiding
De opleiding is in juni 2020 gestart. De werving heeft plaats gevonden via het netwerk en social media. Na de voorlichtingsbijeenkomst zijn er screeningsgesprekken gevoerd. De opleiding is gestart in juni 2020 met 6 cursisten. De cursisten hebben 10 modulen gevolgd op drie terreinen:
- Preventie & voorlichting;
- Aangiftebereidheid;
- Begeleiding slachtoffers;
Iedere module bestond uit een deel theorie en een deel praktijk in de vorm van presentaties van huiswerkopdrachten, rollenspelen en besprekingen van eigen ervaringen en kennis die nodig is om aan het werk te gaan.
Kwaliteitsborging opleiding
De opleiding is gebaseerd op een combinatie van de erkende interventie MerelvanGroningen Project (zie de databank Movisie.nl) en het Wraparound Care Model.
De modulen zijn gegeven door experts op het gebied van mensenhandel, jeugdhulp en media. Zo gaven een advocaat en rechercheur mensenhandel de opleiding aangiftebereidheid. Een journalist en ervaringskundige verzorgden de mediatrainingen. De module begeleiding werd gegeven door Merel van Groningen, een psychotherapeut en Jannet Doeleman, hulpverlener en trainer in het Wraparound Care Model.
Merel van Groningen
Merel van Groningen is de spil in de opleiding. Zij was ooit zelf slachtoffer van seksuele uitbuiting door een ‘loverboy’ (=mensenhandelaar) en van seksueel misbruik in de jeugdzorg. Ze heeft zich ontwikkeld tot een veelgevraagde en erkende expert en zet haar ervaringsdeskundigheid in om jongeren die hetzelfde is overkomen te helpen en te begeleiden hun regie op het leven terug te krijgen. Merel van Groningen heeft meerdere boeken over deze thematiek geschreven en is een veelgevraagd spreker en adviseur.
In 2010 ontving zij uit handen van toenmalig Minister van Onderwijs en Cultuur Marja van Bijsterveldt, de Joke Smit aanmoedigingsprijs voor instanties en personen die zich inzetten voor de seksuele weerbaarheid bij jongeren. In 2020 was zij 1 van de 3 genomineerden voor de Shakingtree award van het ministerie van VWS.
Evaluatie opleiding eerste Tranche
Van de zeven ervaringscoaches die zijn gestart besloot er één voor aanvang niet deel te nemen. Twee zijn tijdens de opleiding gestopt in overleg met Jannet Doeleman en Merel van Groningen. Vier cursisten hebben de opleiding met succes afgerond.
Uit de evaluaties blijkt dat de opleiding zeer positief wordt gewaardeerd door de trainers en cursisten.
Enkele citaten van cursisten:
“Ik heb de hele opleiding als zeer leerzaam en interessant ervaren”.
“Zeer leerzaam en zinvol”
“Door de modules die ik heb gevolgd, heb ik de juiste handleiding meegekregen als ervaringsdeskundige om de meisjes en jongens net dat stukje extra te kunnen bieden wat bij de professionals ontbreekt”.
“Ik kan deze opleiding aanraden voor eenieder die door nare situaties is heengegaan en dit wil omzetten naar van betekenis zijn voor anderen die daar ook doorheen gaan of voor persoonlijke groei.”
“De trainers gaven goede feedback en opbouwende kritiek maar onderling met de andere cursisten was daar ook ruimte voor. Een goede manier van sparren in een vertrouwde sfeer.”
Een goede screening is van belang omdat de ervaring leert dat wanneer ervaringscoaches hun trauma’s nog niet voldoende verwerkt hebben en/of het leven onvoldoende op de rit hebben de opleiding te zwaar en te confronterend is. Wanneer er bij de screening twijfels zijn is het verstandig om de persoon niet toe te laten. Wellicht bij een volgende opleiding is deze dan ver genoeg om deel te nemen.
Er zijn niveauverschillen binnen de opleiding mogelijk. De trainers geven ruimte aan persoonlijke mogelijkheden van de cursisten. Dit vraagt tot nu toe niet om differentiatie binnen de opleiding.
Persoonlijke groei
De persoonlijke groei is zichtbaar in het delen van ervaringen, vaardigheden in het presenteren, oefenen middels rollenspelen en reflecteren op eigen gedrag. Het bevragen van elkaar en feedback geven aan elkaar is waardevol. Cursisten ontdekken wat ze willen delen, waar ze voor staan en waarin hun expertise ligt.
De inhoud van de training in tien modulen is goed beoordeeld. De mediatraining van de journalist en de module aangiftebereidheid kunnen qua tijd worden ingekort.
De module begeleiding is uitgebreid tijdens de opleiding waarbij het in contact zijn vanwege de Covid-pandemie en het daardoor trager opgang komen van de stage een belangrijke reden was. Het naast het slachtoffer staan, zonder oordeel over, is een belangrijk aandachtspunt in dit onderdeel. We zien dat de cursisten onbewust op de stoel van de hulpverlening plaatsnemen.
Tot slot
De opleiding tot ervaringsdeskundige is succesvol gebleken. Dit heeft erin geresulteerd dat we in 2021 twee opleidingen gaan aanbieden.
Het inzetten van ervaringscoaches naast de hulpverleners krijgt steeds meer aandacht in de zorg aan jeugdigen en volwassen. Echter de financiering, kwalificaties en registraties voor de inzet van ervaringscoaches staan landelijk nog in de kinderschoenen.
Voor het opleiden van ervaringscoaches (open inschrijvingen) zijn we afhankelijk van fondsen en giften. Gelukkig hebben we in 2021 extra inkomsten kunnen genereren met dank aan de Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving.
Wij zijn enorm blij dat Pro Juventute en de donateurs het mogelijk gemaakt hebben de MerelvanGroningen Foundation op te zetten en willen hen hier heel hartelijk voor bedanken.
Persoonlijke evaluatie van vier cursisten
Samenvatting evaluaties verslagen cursisten:
Cursist 1
Juni 2020 ben ik de opleiding als ervaringsdeskundige bij de MerelvanGroningen Foundation gestart.
De belangrijkste modulen waar ik wat heb geleerd zijn alle modulen die ze ons gegeven hebben: preventie
en voorlichting, aangiftebereidheid, begeleiding slachtoffers en psycho educatie. Stuk voor stuk zijn ze
zinvol geweest om te leren omdat ze nodig in de praktijk zijn.
De mensen die ons les hebben gegeven waren Richard Korver (advocaat) Ilan Sluis (media), Monique
Wijngaard, die zich al 20 jaar voor de politie in de mensenhandel inzet, en Bart Hendriks (psycho educatie).
Deze mensen hebben ons allemaal lesgegeven en dat is zeer leerzaam en zinvol geweest.
De onderlinge samenwerking tussen ervaringsdeskundige in opleiding en Merel en Jannet is volgens wens
verlopen. Er is goed contact en een vertrouwensband opgebouwd en er zijn regelmatig
onlinebijeenkomsten geweest om te evalueren.
De waarde van deze opleiding voor mij is dat ik het praktische stukje als ervaringscoaches heb mogen
verbreden om dit professioneel in de praktijk in te zetten.
Cursist 2
Ik heb de hele opleiding als zeer leerzaam en interessant ervaren. Elke module is anders waarbij je tot
nieuwe ontdekkingen van je eigen kunnen komt door de praktijkopdrachten. De opleiding is ook pittig en
confronterend, omdat het je uitdaagt naar binnen toe te kijken.
De preventie en voorlichting hebben mij echt uitgedaagd om uit mijn comfortzone te stappen d.m.v. de
presentaties die we maakten als huiswerkopdracht maar ook het delen van onze persoonlijke verhalen. De
mediatraining van de journalist heeft hier erg in geholpen.
Bij de aangiftebereidheid leerde ik de andere kant kennen vanuit oogpunt van de politie en hoe een
aangifte in zijn werk gaat en bijv. waarom een zaak lang kan duren. Het gaf mij persoonlijk veel inzicht over
hoe het bij mijn aangifte destijds was gegaan en een stuk herkenning en erkenning doordat de rechercheur
die ons trainde mijn zaak nog wist te herinneren.
Ook de training over strafrecht door de advocaat was heel verhelderend, soms wat lang. Dit zou ingekort
kunnen en compacter gemaakt kunnen worden.
De begeleiding slachtoffers stond veel in het teken van rollenspellen waarbij ik ook daarin uit mijn
comfortzone moest stappen. Maar ook zelfreflectie staat centraal.
Het Wraparound Care Model leert je echt naar de mens te kijken zonder oordeel. De 10
principes, levenswiel en de 5 stappen zijn erg helpend.
De psycho educatie is persoonlijk 1 van mijn favoriete onderdelen en die informatie neem ik in mij op als
een spons! Heel leerzaam.
De persoonlijke stagebegeleiding ervaar ik als heel prettig en ondersteunend.
Wat heb ik al mogen doen?
- Voorlichting geven aan groepen meiden in een gesloten instelling waarbij ik mijn verhaal mocht
delen. - Een geschreven interview voor het platform Jinek online waarbij mijn verhaal gedeeld werd.
- Meegelopen met Frits Rouvoet en gesprekken gevoerd met vrouwen die willen uitstappen uit de
prostitutie. - Deelgenomen aan online vergadering team mensenhandel.
- En sinds kort mag ik wekelijks een gesprek voeren tijdens het wandelen met een slachtoffer van
een zedenmisdrijf. - Er zijn verder nog mooie ontwikkelingen voor een samenwerking met een jeugdzorg instantie
Ik kan deze opleiding aanraden voor eenieder die door nare situaties is heengegaan en dit wil omzetten
naar van betekenis zijn voor anderen die daar ook doorheen gaan of voor persoonlijke groei.
Cursist 3
Door de modules die ik heb gevolgd, heb ik de juiste handleiding meegekregen als ervaringscoach om de
meisjes en jongens net dat stukje extra te kunnen bieden wat bij de professionals ontbreekt en daarom
geloof ik erin dat wanneer wij samenwerken wij echt een verschil kunnen maken. De manier waarop Merel
en Jannet de modules hebben gemaakt, heeft ervoor gezorgd waarin ik mij wil specialiseren en ook in mijn
stageperiode alles een keer gedaan te willen hebben en dat is erg fijn dat ik dat kan doen want door dingen
in de praktijk te ervaren kom je er helemaal achter wat mijn sterkste kant is om een verschil te kunnen
maken.
Wij zijn met z’n allen een hechte groep geworden en kunnen alles met elkaar delen. Er is duidelijke
communicatie, regelmatig contact en psycho educatie om alles te kunnen relativeren, begrijpen en leren en
ook dit weet ik uit eigen ervaring aangezien ik therapieën heb gevolgd en dit erg leerzaam kan zijn.
Cursist 4
Ik vond het een leerzame opleiding. Elke module heeft bijgedragen aan het vergaren van nieuwe kennis. Ik
heb zelf de voorkeur voor het begeleiden in de aangifte, maar toch heeft elke module mij verrast en tools
gegeven wat ik kan gebruiken in de richting die ik op wil.
Een voorbeeld is de mediatraining. Ondanks dat ik zelf niet in de media wil, kan ik deze informatie wel
gebruiken bij de begeleiding. Zo heb ik uit elke module nieuwe kennis gekregen die ik kan gebruiken in
welke richting ik ook op zou willen.
De sfeer in de groep was eerst wat onwennig, maar werd al snel heel open en vertrouwd. De trainers gaven
goede feedback en opbouwende kritiek maar onderling met de andere cursisten was daar ook ruimte voor.
Een goede manier van sparren in een vertrouwde sfeer.
